ગુજરાતની ઈ-સરકાર : સ્માર્ટ ગવર્નન્સ તરફ આગળ વધી રહી છે સિસ્ટમ

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી(Narendra Modi) દ્રઢપણે માને છે કે “સુશાસન એ કોઈપણ રાષ્ટ્રની પ્રગતિની ચાવી છે. ‘સિટીઝન ફર્સ્ટ’ એ અમારો મંત્ર, સૂત્ર અને માર્ગદર્શક સિદ્ધાંત છે.” વડા પ્રધાનના સિદ્ધાંતને અનુરૂપ, ગુજરાતના મુખ્ય પ્રધાન ભૂપેન્દ્ર પટેલે પણ રાજ્યના વહીવટમાં ક્રાંતિ લાવવા માટે ‘ઈ-ગવર્નમેન્ટ’ સિસ્ટમ શરૂ કરી છે. વહીવટીતંત્રની તમામ દૈનિક કામગીરીને સ્વચાલિત કરવા માટે આ સિસ્ટમ દાખલ કરવામાં આવી છે, જેથી શરૂઆતથી અંત સુધી પેપરલેસ સિસ્ટમ સુનિશ્ચિત કરી શકાય. આ માટે મુખ્યમંત્રી સહિત સચિવાલય અને એચઓડીના 60 હજારથી વધુ વપરાશકર્તાઓ માટે 50 થી વધુ ઓનલાઈન અને 300 થી વધુ ઓફલાઈન સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

ઈ-સરકારના ઉદ્દેશ્યો

ઈ-ગવર્નમેન્ટનો પ્રાથમિક ઉદ્દેશ્ય કામના પ્રવાહને શ્રેષ્ઠ બનાવીને રાજ્ય સરકારના વિભાગોની કાર્યક્ષમતા વધારવાનો છે. તે ઓફિસમાં આવતી ફાઇલો, મેઇલ્સ અને નાગરિકોની ફરિયાદોને ટ્રૅક અને મોનિટર કરવા માટે એક મિકેનિઝમ તરીકે પણ કામ કરે છે. ઈ-સરકારની મદદથી, સંસાધન વ્યવસ્થાપન કાર્યક્ષમ બને છે, જેનાથી વહીવટમાં વધુ ગુણવત્તા અને પારદર્શિતા જળવાઈ રહે છે. તે સરકારી પ્રતિભાવોની કાર્યક્ષમતા, એકરૂપતા અને અસરકારકતામાં વધારો કરે છે. તે સિટીઝન ચાર્ટરમાં દર્શાવેલ પ્રતિબદ્ધતાઓને પરિપૂર્ણ કરવા માટે ટર્નઅરાઉન્ડ ટાઈમ (પ્રક્રિયા કે વિનંતીને પૂર્ણ કરવામાં લાગતો સમય) ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. અત્યાર સુધી ઈ-ગવર્નમેન્ટ 6700 થી વધુ ઓફિસોમાં કાર્યરત છે, જેમાં 1 લાખથી વધુ સક્રિય વપરાશકર્તાઓ છે.

ઈ-ગવર્નમેન્ટની મુખ્ય વિશેષતાઓ અને લાભો

ઈ-ગવર્નમેન્ટની કેટલીક મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓમાં વૉઇસ-ટુ-ટેક્સ્ટ કાર્યક્ષમતા, વિન્ડોઝ, એન્ડ્રોઇડ અને iOS સહિતના પ્લેટફોર્મ પર QR-કોડ્સ દ્વારા ટ્રેકિંગ અને વેરિફિકેશન, વપરાશકર્તાઓને મદદ કરવા માટે ચેટ બૉટ સપોર્ટ અને ફાઇલો અને મેઇલનું સરળ ટ્રૅકિંગ શામેલ છે. ઈ-ગવર્નમેન્ટની મદદથી તમામ ફાઈલોની સ્થિતિનું રીઅલ-ટાઇમ ટ્રેકિંગ કરી શકાય છે અને દરેક વ્યક્તિ તે માહિતી મેળવી શકે છે. આ જાળવણીને સરળ બનાવે છે અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરે છે કારણ કે લીધેલા નિર્ણયોનું સરળતાથી નિરીક્ષણ કરી શકાય છે. આ તમામ બાબતો સરકારની કાર્યક્ષમતામાં વધારો કરે છે.

ઈ-સરકારી મોડ્યુલ

ઈ-ગવર્નન્સ પહેલ તરીકે, ઈ-ગવર્નમેન્ટ ગવર્નમેન્ટ પ્રોસેસ રિ-એન્જિનિયરિંગ (GPR)માં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવે છે, જેનાથી નાગરિકોને આપવામાં આવતી સેવાઓમાં સુધારો થાય છે. ઈ-ગવર્નમેન્ટના ત્રણ ખાસ મોડ્યુલ છે જેમાં ઈ-મેલ, ઈ-ફાઈલ, ઓફિસ નોટ, MP-MLA (MP-MLA) સંદર્ભ, GOI (ભારત સરકાર) સંદર્ભ, ઈ-મીટિંગ અને સમિતિ સંચાલનનો સમાવેશ થાય છે.

વિભાગીય મોડ્યુલમાં LAQ મેનેજમેન્ટ, એવોર્ડ મેનેજમેન્ટ, લીગલ કેસ મેનેજમેન્ટ, ઓડિટ પેરા, રેકોર્ડ મેનેજમેન્ટ, નોલેજ રિપોઝીટરી, એસેટ મેનેજમેન્ટ અને સર્ક્યુલર મેનેજમેન્ટનો સમાવેશ થાય છે. નોંધનીય છે કે અત્યાર સુધીમાં 29.75 લાખ ઈ-મેઈલ અને 8.39 લાખ ઈ-ફાઈલો પર પ્રક્રિયા કરવામાં આવી છે. આ સિવાય 3,30,876 ઈ-સાઇન્સ પૂર્ણ કરવામાં આવ્યા છે.