ભગવાન શિવને પંચામૃતનું અભિષેક કરવાનું આ છે વિશેષ મહત્વ
This is the special significance of offering Panchamrit to Lord Shiva
પ્રાચીન કાળથી માણસ પાંચ તત્વોનું સંતુલન જાળવવા માટે વાસ્તુશાસ્ત્ર, આયુર્વેદ શાસ્ત્ર, આધ્યાત્મિક પ્રથાઓ, પૂજા-પાઠ, ધાર્મિક વિધિઓ પર આધાર રાખે છે. શ્રાવણ મહિનામાં ભગવાન શિવનો રુદ્રાભિષેક કરવો એ ગૃહસ્થ માટે સ્વાસ્થ્ય અને સુખની સાથે ગ્રહોની પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મેળવવાનો સૌથી સરળ ઉપાય છે. આવો જાણીએ તેનું મહત્વ અને ખાસ વાતો. મન, વાસના, ક્રોધ, લોભ, આસક્તિ અને અહંકારના પાંચ વિકારોથી માણસને દુઃખ થાય છે. જ્યારે વ્યક્તિ માનસિક વિકારોથી મુક્ત થઈને શુદ્ધ હૃદયથી ભગવાનની પૂજા કરે છે ત્યારે જ પૂજા સફળ માનવામાં આવે છે. મનની શુદ્ધિ માટે દરેક પૂજામાં પંચામૃતનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. શિવલિંગ અને અન્ય દેવતાઓને સ્નાન કરાવતા પંચામૃત અભિષેક પ્રસાદ લેવાની પરંપરા અનાદિ કાળથી ચાલી આવે છે. શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સફળતા માટે મન સ્પષ્ટ અને મજબૂત હોવું જોઈએ.
પૂજામાં પંચામૃતનું મહત્વ
જ્યોતિષશાસ્ત્ર અનુસાર ચંદ્રનો સંબંધ માનવ મન અને સફેદ વસ્તુઓ સાથે છે, પંચામૃતમાં સફેદ વસ્તુઓ જેવી કે દૂધ, દહીં, ખાંડ, ઘી અને મધ વગેરે ચંદ્રનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. જ્યારે શિવલિંગને ચંદ્રમાવાળા દૂધ, દહીં વગેરેથી સ્નાન કરાવવામાં આવે છે, ત્યારે વ્યક્તિના મનમાં રહેલી નકારાત્મક ઉર્જા શુભ ઊર્જામાં પરિવર્તિત થાય છે. એટલા માટે શ્રાવણ મહિનામાં શિવની પૂજામાં રૂદ્રાભિષેકનું સૌથી વધુ મહત્વ છે. જ્યારે મન શુદ્ધ થાય છે, ત્યારે શિવને તેના ભક્તો માટે એટલો જ પ્રેમ હોય છે જેટલો ભક્તને શિવ માટે હોય છે કારણ કે શિવ અંતર્યામી છે. જો ભક્ત સાચા હૃદયથી તેમની પૂજા કરે છે, તો શિવ તેમના ભક્તો પર તેમના દૈનિક આશીર્વાદ આપે છે.
શિવપૂજા એટલે પાંચ તત્વોનો સમન્વય
સૃષ્ટિની રચના કરતી વખતે, ભગવાને મનુષ્યના ભૌતિક શરીરને તેના સંપૂર્ણ ભાગોમાંથી પાંચ તત્વોનું મિશ્રણ કરીને બનાવ્યું છે, તેથી મનુષ્યને સુખી અને શાંતિપૂર્ણ જીવન જીવવા માટે પાંચ તત્વોના સમન્વયની જરૂર છે. પ્રાચીન કાળના ઋષિઓ જાણતા હતા કે પંચતત્વ અને પંચામૃતના સેવનથી વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિનો વિકાસ થાય છે, જેનાથી રોગોનો ફેલાવો થતો અટકે છે. શરીરનું કોઈપણ તત્વ કોઈપણ કારણસર નબળું પડી જાય તો શરીર અશાંત થઈ જાય છે. અગ્નિ, પૃથ્વી, વાયુ, જળ, આકાશ આ પાંચ તત્વોમાં અસંતુલન થવાથી કુદરતી આફતો આવે છે, માનવ શરીરમાં પાંચ તત્ત્વોના અસંતુલનથી રોગો થાય છે અને મનના પાંચ વિકારો મનુષ્યને સતાવે છે. શ્રાવણ માસ દરમિયાન જ્યારે લોકો કુદરતમાંથી બનાવેલી વસ્તુઓ અર્પણ કરીને શિવની આરાધના કરે છે, ત્યારે પાંચ તત્વો અને પર્યાવરણનું સંતુલન દરેકને ઉપયોગી ઊર્જા આપે છે, જે વિશ્વની સુખાકારી માટે જરૂરી છે.
શિવની પંચામૃત ઉપાસના ફળદાયી છે
પંચામૃત બનાવવા માટે દૂધ, દહીં, મધ, ઘી અને ખાંડ ભેળવવામાં આવે છે. શ્રાવણમાં શંકરને પંચામૃત અભિષેકનું વિશેષ મહત્વ છે. પહેલા શિવલિંગ પર જળ ચઢાવો અને પછી દૂધ, દહીં, ઘી, મધ અને સાકર ચઢાવો. દરેક વસ્તુ અર્પણ કર્યા પછી શિવલિંગને પાણીથી સ્નાન કરાવવું જોઈએ. પૂજા દરમિયાન પંચાક્ષર અથવા શશાક્ષર મંત્રનો પાઠ કરતા રહો. શાસ્ત્રો અનુસાર શ્રાવણ મહિનામાં ભગવાન શંકરને પંચામૃતથી અભિષેક કરવાથી વ્યક્તિની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે જેમ કે ધન માટે પંચામૃત સ્નાન, સંતાન માટે ગાયના દૂધનો અભિષેક, ઘર, વાહન, ધન માટે દહીં. ધનની પ્રાપ્તિ, કષ્ટોમાંથી મુક્તિ, કલ્યાણ અને મોક્ષ, બૌદ્ધિક ક્ષમતાની વૃદ્ધિ અને સર્વના કલ્યાણ માટે મધનો અભિષેક, સાકર મિશ્રિત જળનો અભિષેક કરવો જોઈએ. ભગવાન શિવને પંચામૃતથી સ્નાન કરવાથી લોભ, આસક્તિ, અહંકાર વગેરે પાંચ દુર્ગુણોનો નાશ થાય છે.
(ઉપરોક્ત માહિતી ઉપલબ્ધ સ્ત્રોતોમાંથી આપવામાં આવી છે. અમે તથ્યો વિશે કોઈ દાવા કરતા નથી કે અંધશ્રદ્ધાને સમર્થન આપતા નથી)
