કૃત્રિમ લેબગ્રોન હીરામાં પણ બેતાજ બાદશાહ બનશે સુરત : દુનિયા સ્વીકારવા લાગી છે નેચરલ ડાયમંડનો વિકલ્પ
If the Israel-Hamas war goes well, the diamond business will also be adversely affected
સુરત 90% ફિનિશ્ડ હીરાની(Diamond) નિકાસ ખાણોમાંથી રફ હીરાની આયાત કરીને વિશ્વમાં(World) કરે છે.રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પછીના પ્રતિબંધને કારણે રશિયામાં કાપવા માટે ખનન કરાયેલા અલરોસા હીરાની વિશેષ વિવિધતાનો પુરવઠો બંધ થઈ ગયો. જેના કારણે ભારતમાં હીરા ઉદ્યોગ ખોરવાઈ ગયો. આવી સ્થિતિમાં આપત્તિને અવસર બનાવનાર સુરતે વિશ્વને લેબમાં ઉગાડેલા હીરાનો વિકલ્પ આપીને હીરાની અર્થવ્યવસ્થાને નવો વેગ આપ્યો છે. કોરોના બાદ વિશ્વમાં મંદીના કારણે અમેરિકા, ચીન સહિતના યુરોપિયન દેશોએ પણ તેને આડે હાથે લીધો છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અમેરિકાના ફર્સ્ટ લેડી ડૉ. જીલ બિડેનને આપેલો 7.5 કેરેટનો લીલા રંગનો હીરો સુરતની લેબમાં વિકસાવવામાં આવેલ લેબમાં ઉગાડવામાં આવેલ ડાયમંડ હતો. વિશ્વમાં લેબેસેગનની સ્વીકૃતિ અને ભારતના બ્રાન્ડિંગનું આ ઉદાહરણ છે.
સુરતમાં નેચરલ હીરોના કટિંગ અને ફિનિશિંગ માટે લગભગ 6000 યુનિટ છે. તેમાંથી હવે 400 થી 600 એકમો લેબગ્રોન માટે કામ કરવા લાગ્યા છે. જેમની સાથે આશરે 1.5 લાખ હીરાના કારીગરો જોડાયા છે, જેઓ પહેલા કુદરતી હીરા કાપતા હતા.
લોકડાઉનના કારણે વિશ્વ આર્થિક સંકટમાં ફસાઈ ગયું હતું અને લોકોની ખરીદશક્તિ ઘટી ગઈ હતી. કારણ કે લેબગ્રોન હીરા કુદરતી હીરો જેવા જ દેખાય છે. તેથી જ તેને તેનો સસ્તો અને સારો વિકલ્પ માનવામાં આવતો હતો. અમેરિકા અને હોંગકોંગ સહિતના કેટલાક દેશોમાં તેની માંગ પણ અચાનક વધી ગઈ.
જીજેઇપીસીના પૂર્વ ચેરમેન દિનેશ નાવડિયાના જણાવ્યા પ્રમાણે ગયા કેન્દ્રીય બજેટમાં, કાચા માલ માટે લેબ-ઉગાડવામાં આવતા લેબ-ઉગાડવામાં આવતા હીરા પરની કસ્ટમ ડ્યુટી ઘટાડીને શૂન્ય કરવામાં આવી હતી. આ સાથે હીરા માટેના મશીનો દેશમાં જ બનાવવા જોઈએ અને સંશોધન માટે બેંગ્લોર કે મુંબઈ આઈઆઈટીને 5 વર્ષ માટે ફંડ આપવામાં આવશે. લેબ્રેગ્રોન ડાયમંડ્સમાં રોકાણ કરનારા ઉદ્યોગપતિઓ માટે પણ રાહતની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
નેચરલ ડાયમંડની સરખામણીમાં લેબગ્રોન ડાયમંડમાં 30 થી 40 ટકાના તફાવતને કારણે આ ખર્ચ અસરકારક છે. તેનો ધંધો કરવા માટે તે ખૂબ જ ઓછી મૂડી લે છે અને તે રોકડનો વ્યવસાય પણ છે.
ભારતીય ઉદ્યોગ સાહસિકોએ કોરોના ગાળાના 2 વર્ષની કટોકટી દરમિયાન પણ કુદરતી હીરાની સરખામણીમાં સિન્થેટિક હીરાની નિકાસમાં $387 મિલિયનનો વધારો કર્યો છે. જેમ્સ એન્ડ જ્વેલરી એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલના જણાવ્યા અનુસાર અગાઉ અહીં આર્ટિફિશિયલ હીરાની નિકાસ ઘણી ઓછી હતી જે ત્રણ ગણી વધી છે. એપ્રિલ 2021 થી જાન્યુઆરી 2023 સુધીમાં કોમોડિટી મુજબની નિકાસ USD 338.28 મિલિયન છે. એટલે કે કુલ વૃદ્ધિ 31.66% હતી.
