Gujarat : ના હોય !! નવસારીના આ બે યુવકોએ બનાવી ઊંધી ચાલતી ઘડિયાળ
સામાન્ય રીતે ઘડિયાળના કાંટા જમણી તરફ ફરે છે, પરંતુ ગુજરાતના બે આદિવાસીઓ દ્વારા બનાવવામાં આવેલી ઘડિયાળ ડાબી બાજુ ફરે છે. તેને ‘ટ્રાઇબલ વોચ’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. જાણો શા માટે બનાવવામાં આવી હતી? સામાજિક કાર્યકર પ્રદીપ પટેલ ઉર્ફે પિન્ટુ અને કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય અનંત પટેલે આદિવાસી ઘડિયાળ તૈયાર કરી છે.
ગુજરાતના બે આદિવાસીઓએ આવી ઘડિયાળ તૈયાર કરી છે જે વિરુદ્ધ દિશામાં ચાલે છે. સામાન્ય રીતે ઘડિયાળના હાથ જમણી તરફ ફરે છે, પરંતુ તેના દ્વારા બનાવેલી ઘડિયાળ ડાબી તરફ ફરે છે. તેને ‘ટ્રિબલ વોચ’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ ઘડિયાળ સામાજિક કાર્યકર પ્રદીપ પટેલ ઉર્ફે પિન્ટુ અને કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય અનંત પટેલે સંયુક્ત રીતે તૈયાર કરી છે. મંગળવારે નવસારીના સર્કિટ હાઉસ ખાતે આ ઘડિયાળનું લોકાર્પણ કરવામાં આવ્યું હતું.
આદિવાસી એકતા પરિષદમાં આદિવાસી વોચ પણ વેચાણ માટે રાખવામાં આવશે. ગુજરાતના છોટા ઉદેપુરમાં 13 થી 15 જાન્યુઆરી દરમિયાન આદિવાસીઓ માટે આયોજિત થનારા 3-દિવસીય કાર્યક્રમમાં તેને વેચાણ માટે મૂકવામાં આવશે.
તમને આ ઘડિયાળ બનાવવાનો વિચાર કેવી રીતે આવ્યો?
પ્રદીપ પટેલ કહે છે કે જ્યારે ઊલટી ઘડિયાળ બનાવવાનો વિચાર આવ્યો ત્યારે મેં મિત્ર વિજયભાઈ ચૌધરીના ઘરે જૂની ઘડિયાળ જોઈ, તે વિરુદ્ધ દિશામાં જતી હતી. જ્યારે મેં તેને તેના વિશે પૂછ્યું તો તેણે કહ્યું કે આ કુદરતનું ચક્ર છે જે જમણેથી ડાબે ફરે છે. આનાથી જ મને આવી ઘડિયાળ બનાવવાની પ્રેરણા મળી.
તે કહે છે કે, ટ્રાઈબલ વોચ બનાવવા માટે મેં ભરત પટેલની મદદ લીધી હતી. તે ઘડિયાળની દુકાનમાં કામ કરે છે, તેથી તેને તેનો અનુભવ છે. તેઓએ સાથે મળીને તેને તૈયાર કરવાનું કામ કર્યું. ઘણા મહિનાઓ સુધી સંશોધન કર્યા પછી, આ ઘડિયાળ ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં તૈયાર કરવામાં આવી હતી. આદિવાસી ઘડિયાળોમાં, બીજા, મિનિટ અને કલાકના હાથ વિરુદ્ધ દિશામાં ફરે છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ પ્રદીપ અત્યાર સુધીમાં આવી 1000 ઘડિયાળો બનાવી ચૂક્યો છે.
શા માટે ઉલટી ઘડિયાળ બનાવવામાં આવી હતી?
પ્રદીપ કહે છે, અમે જે ઘડિયાળનું મોડેલ તૈયાર કર્યું છે તે નીચે બિરસા મુંડા – જય આદિવાસીના ચિત્ર સાથે બતાવવામાં આવ્યું છે. ઉલટી ઘડિયાળ કેમ બનાવવામાં આવી તેના પર પ્રદીપ કહે છે, તે પ્રકૃતિ પ્રમાણે ચાલે છે. આ પ્રકૃતિનું ચક્ર છે. સૂર્યની આસપાસ ફરતા તમામ ગ્રહો જમણેથી ડાબે ફરે છે, તેથી ઘડિયાળ પણ આ રીતે તૈયાર કરવામાં આવી છે. એટલું જ નહીં, આદિવાસી નૃત્યમાં મૂવમેન્ટ પણ જમણેથી ડાબે હોય છે. આપણા આદિવાસી સમાજમાં જમણેથી ડાબે ખસીને પરંપરાઓ કરવામાં આવે છે.
7 જુદા જુદા મોડલ બનાવશે
હવે આ ઘડિયાળના 7 અલગ-અલગ મોડલ બનાવવામાં આવ્યા છે. તેમની કિંમત 700 થી 1 હજાર રૂપિયા સુધી નક્કી કરવામાં આવી છે. ધારાસભ્ય પટેલ કહે છે, ટૂંક સમયમાં આદિવાસી સમાજના લોકોને ઘડિયાળ બનાવતા શીખવવામાં આવશે. એટલું જ નહીં ગુજરાતના 14 જિલ્લામાં પણ તેનું વેચાણ કરવામાં આવશે. જો કે, તેનું ઉત્પાદન વધારવા માટે અમને ભંડોળની જરૂર છે.મને અત્યાર સુધીમાં 5000 ઘડિયાળના ઉત્પાદનનો ઓર્ડર મળ્યો છે, પરંતુ તેના ઉત્પાદન માટે પૂરતું ભંડોળ નથી.
