જાણો નિષ્ણાતોએ બજેટને 10માંથી કેટલા માર્ક્સ આપ્યા ? તમારા માટે બજેટ રહ્યું PASS કે FAIL ?
Know how many marks out of 10 the experts gave to the budget? Is the budget PASS or FAIL for you?
નાણામંત્રી (Finance) નિર્મલા સીતારમણે પોતાનું છેલ્લું સામાન્ય બજેટ(Budget) રજૂ કર્યું છે. બજેટમાં ઘણી મોટી જાહેરાતો કરવામાં આવી છે, નવા ટેક્સ સ્લેબને પણ ઘણી હેડલાઈન્સ બનાવી છે. હવે જમીન પરના આ બજેટને નિષ્ણાતોના પ્રિઝમ દ્વારા સમજવાની જરૂર છે. નિષ્ણાંતોની નજરમાં મોદી સરકાર દ્વારા લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા રજૂ કરવામાં આવેલું બજેટ પાસ છે કે નિષ્ફળ?
કોને દિલાસો… કોને આઘાત?
હવે ટેક્સ મુક્તિની જાહેરાત પર સૌ પ્રથમ નિષ્ણાતનો અભિપ્રાય જાણવામાં આવ્યો હતો. ભાજપ અને કોંગ્રેસે અપેક્ષા મુજબ 10 અને 0 નું રેટિંગ આપ્યું હતું, પરંતુ જ્યારે નિષ્ણાતોની વાત આવી તો તેઓએ પણ ઘણા કારણો આપ્યા અને સંપૂર્ણ સમીક્ષા કર્યા પછી પોતાનો નંબર આપ્યો. ભૂતપૂર્વ નાણા સચિવ એસસી ગર્ગે ટેક્સ મુક્તિની જાહેરાતમાં 10માંથી 6 નંબર આપ્યા છે. તેમના મતે, આ જાહેરાતથી જે લોકોની વાર્ષિક આવક સાત લાખ રૂપિયા સુધી છે તે લોકોને ફાયદો થશે. પરંતુ સરકાર દ્વારા ઘણા નાના સ્લેબ બનાવવાની કામગીરીમાં સરળતા ઓછી થઈ છે અને મૂંઝવણ વધી છે.
બીજી તરફ આર્થિક બાબતોના નિષ્ણાત શંકર ઐયરે આ મામલે સરકારને 6 નંબર આપ્યા છે. તેમની તરફથી 6 નંબર આપવામાં આવ્યા કારણ કે તેમને આ આઈડિયા ગમ્યો, પરંતુ જ્યારે તેઓ ડિટેલિંગમાં ગયા તો તેમને બીજી ઘણી બાબતો વિશે પણ જાણ થઈ. તેમના મતે, સરકારે એક નવો પ્રયાસ કર્યો છે, લોકોને ટેક્સના જૂના ચુંગાલમાંથી બહાર કાઢવા માટે, આવી સ્થિતિમાં, તે પ્રયાસ માટે 6 નંબર આપી શકાય છે. તેવી જ રીતે, આર્થિક વિશ્લેષક પ્રવીણ ઝાએ ટેક્સ મુક્તિના પગલાને 10 માંથી 4 નંબર આપ્યા છે.
ગરીબો પર બજેટ કેવું હતું?
વાતચીત દરમિયાન બીજો પ્રશ્ન એ હતો કે શું આ બજેટમાં ગરીબ અને સામાન્ય માણસનું ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું છે. આ અંગે નિષ્ણાતોના અભિપ્રાય પણ વહેંચવામાં આવ્યા હતા.પૂર્વ નાણા સચિવ એસસી ગર્ગે આ મામલે સરકારને પાંચ નંબર આપ્યા છે. તેઓ દલીલ કરે છે કે વાસ્તવમાં નાણામંત્રીએ આ બજેટમાં તેમના ભાષણ દરમિયાન ગરીબો કે સામાન્ય માણસ માટે કોઈ યોજનાની જાહેરાત કરી નથી. તેમના તરફથી એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે બજેટ પહેલા જ સરકાર ગરીબોને રાશન આપી ચૂકી છે, બીજી કેટલીક રાહત પણ આપવામાં આવી છે. તેથી તે પગલાઓ માટે પાંચ ગુણ, પરંતુ આ બજેટમાં વધુ કંઈ કરવામાં આવ્યું ન હોવાથી, પાંચ ગુણ કાપવામાં આવ્યા હતા.
આર્થિક બાબતોના નિષ્ણાત શંકર ઐયરે કહ્યું કે, સરકારે આ બજેટમાં જેટલી રકમ છે તેટલી જ ચાદર ફેલાવી દીધી છે. તેમના મતે નાણામંત્રીએ વર્તમાન પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને આ બજેટ તૈયાર કર્યું છે. તેમની તરફથી 6 નંબર આપવામાં આવ્યા છે. તેવી જ રીતે આ મામલે આર્થિક વિશ્લેષક પ્રવીણ ઝાએ સરકારને માત્ર બે નંબર આપ્યા છે. તેમની દલીલ છે કે આવી ઘણી બધી યોજનાઓ છે જેમાં સરકારે આ વખતે ખરેખર કાપ મૂક્યો છે, જે પાછળથી ગરીબ સમુદાયને અસર કરશે. હવે નિષ્ણાતોએ આ મુદ્દાઓ પર પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો છે, આ સિવાય બજેટમાં ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને લગતી જાહેરાતો પણ સમજાઈ હતી.
એસસી ગર્ગે આ વિશે કહ્યું કે તેઓ આ સરકારને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં 6 નંબર આપવા માંગે છે. તેમનો આધાર હતો કે રોડ સેક્ટરમાં ઘણું કામ થયું છે, બજેટમાં મૂડીખર્ચ વધ્યો છે. તેમણે બજેટને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની દૃષ્ટિએ સારું ગણાવ્યું છે. એ જ રીતે આ વિભાગના આર્થિક બાબતોના નિષ્ણાત શંકર અય્યરે પણ સરકારના વખાણ કર્યા છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું છે કે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર એક એવું પાસું રહ્યું છે જ્યાં આ સરકારની નીતિ શરૂઆતથી જ સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. સ્પીડ પાવર હોય કે રેલ્વે માટે નવી ટ્રેનો હોય, રસ્તાઓ બનાવતા રહો કે બીજું કંઈ. સરકારને તેમની તરફથી 10માંથી 7 નંબર આપવામાં આવ્યા છે. આ મામલામાં સૌથી ઓછો આંકડો પ્રવીણ ઝા દ્વારા આપવામાં આવ્યો છે, જેઓ માને છે કે સરકારનું ધ્યાન હંમેશા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર તરફ રહ્યું છે, પરંતુ આંકડાઓ વચ્ચે તે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું માળખું સમજવું પણ જરૂરી છે. જે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર તૈયાર થઈ રહ્યું છે, તે કેવા પ્રકારની રોજગારી પૂરી પાડશે, કેટલી રોજગારી આપશે. તેઓએ સરકારને માત્ર પાંચ નંબર આપ્યા છે.
આ સમયે દેશમાં ખેડૂતોનો મુદ્દો પણ ખૂબ મહત્વનો છે. તે દેશના મોટા ખેડૂત વર્ગ તરીકે પણ કામ કરી રહ્યો છે. બજેટ અંગે સરકારે દાવો કર્યો છે કે તેણે ખેડૂતો માટે ઘણું કર્યું છે, પરંતુ નિષ્ણાતોએ આ વિભાગમાં સરકારને ઓછા માર્ક્સ આપ્યા છે. આર્થિક નિષ્ણાત પ્રવીણ ઝાએ આ બજેટને ખેડૂતોના દૃષ્ટિકોણથી ઘોર અન્યાય ગણાવ્યું છે. તેમની તરફથી માત્ર 2 નંબર આપવામાં આવ્યા છે. બીજી તરફ શંકર ઐયરે આ સરકારને ખેડૂતોના મામલે ચાર માર્ક આપ્યા છે. તેમનું માનવું છે કે આ સરકારે ચોક્કસ પગલાં લીધાં છે, પરંતુ જે ગતિ થવી જોઈતી હતી તે ગાયબ છે. દેશનો ખેડૂત ઘણા વર્ષોથી મોટા પરિવર્તનની રાહ જોઈ રહ્યો છે. તે ક્યાં સુધી આમ કરતા રહેશે તે એક મોટો પ્રશ્ન છે. ઐય્યરના કહેવા પ્રમાણે, છેલ્લા 50 વર્ષમાં કૃષિની દિશામાં ઘણા સુધારા થયા છે, તમામ સરકારોએ તે કર્યા છે, પરંતુ સવાલ ઝડપનો છે.
