બહેનો કુટુંબની સભ્ય નથી હોતી : કર્ણાટક હાઇકોર્ટે કેમ કહી આ વાત
Sisters are not members of the family: Why did the Karnataka High Court say this?
“બહેનો કુટુંબના સભ્યો નથી હોતી.” કર્ણાટક હાઈકોર્ટે આ વાત કહી છે. સરકારી (Government) કર્મચારીના મૃત્યુ બાદ તેની બહેને નોકરી માટે દાવો કર્યો હતો. નિયમો હેઠળ, જો કોઈ સરકારી કર્મચારીનું ફરજ દરમિયાન મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારના સભ્યને બદલીની નોકરી આપવાની જોગવાઈ છે. આ નિયમો હેઠળ બહેને તેના ભાઈના મૃત્યુ બાદ કંપની પાસેથી નોકરીની માંગણી કરી હતી. કંપનીએ આનો ઇનકાર કર્યો હતો.
બહેન સેશન્સ કોર્ટમાં ગયા પરંતુ કોર્ટે તેમની અરજી ફગાવી દીધી. બાદમાં તેણે હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો, જ્યાં બે ન્યાયાધીશો, ચીફ જસ્ટિસ પ્રસન્ના બી વરાલે અને જસ્ટિસ કૃષ્ણા એસ દીક્ષિતની બેન્ચે કહ્યું કે ‘બહેન તેના ભાઈના પરિવારની વ્યાખ્યામાં સામેલ નથી.’
ભાઈના મૃત્યુ બાદ બહેને નોકરી માટે દાવો કર્યો હતો
કોર્ટે આ માટે કંપની એક્ટ 1956 અને કંપની એક્ટ 2013નો ઉલ્લેખ કર્યો છે. કંપનીએ આ કાયદા હેઠળ બહેનને નોકરી આપવાની ના પાડી દીધી હતી. આ મામલો કર્ણાટકના તુમકારુનો છે, જ્યાં બેંગલુરુ ઇલેક્ટ્રિસિટી સપ્લાય કંપની લિમિટેડ (BESCOM) ના કર્મચારીનું ફરજ દરમિયાન મૃત્યુ થયું હતું. તેની બહેન પલ્લવીએ દયાના આધારે કંપની પાસેથી નોકરી માંગી હતી. જ્યારે કંપનીએ ના પાડી ત્યારે તે સેશન્સ કોર્ટમાં પહોંચી, જ્યાં સિંગલ જજે અરજી ફગાવી દીધી.
કુટુંબ-કોર્ટની વ્યાખ્યાને વિસ્તૃત કરી શકાતી નથી
સેશન્સ કોર્ટના આદેશને પડકારતાં પલ્લવીએ હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. મુખ્ય ન્યાયાધીશની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે કહ્યું કે કોર્ટ વ્યાખ્યા (કુટુંબની) રૂપરેખાને વિસ્તૃત કરી શકતી નથી જ્યાં નિયમ નિર્માતાઓએ પહેલાથી જ વ્યક્તિઓને અલગ-અલગ શબ્દોમાં પરિવારના સભ્યો તરીકે વ્યાખ્યાયિત કર્યા છે. આ પરિસ્થિતિમાં કોર્ટ વ્યાખ્યામાંથી એક ઉમેરી કે દૂર કરી શકતી નથી. ખંડપીઠે કહ્યું કે જો બહેન દ્વારા આપવામાં આવેલી દલીલ સ્વીકારવામાં આવે તો પણ તે નિયમોને ફરીથી લખવા જેવું હશે… તેથી દલીલ સ્વીકારી શકાય નહીં.
બહેનો ભાઈની નોકરીનો દાવો કરી શકતી નથી!
પલ્લવીના વકીલે દલીલ કરી હતી કે તે તેના ભાઈ પર નિર્ભર છે અને પરિવારની સભ્ય હોવાને કારણે તેને દયાના આધારે નોકરી મળવી જોઈએ. તેનાથી વિપરીત, કંપનીએ દલીલ કરી હતી કે સરકારી નોકરીઓમાં અનુકંપાનાં ધોરણે રોજગાર આપવી એ સમાનતાના નિયમનો અપવાદ છે. આ માટે આપવામાં આવેલી યોજનાઓનો કડક અમલ કરવાની જરૂર છે. જો નિયમોનું ચુસ્તપણે પાલન કરવામાં આવે તો ભાઈના મૃત્યુ પછી બહેન નોકરી મેળવવા માટે હકદાર નથી.
બહેનો દયાળુ નોકરી મેળવવા માટે હકદાર નથી – કોર્ટ
હાઇકોર્ટે કંપનીની આ દલીલ સ્વીકારી હતી. બેન્ચે પલ્લવીની અપીલ ફગાવી દીધી હતી. જણાવ્યું હતું કે લાંબા સમયથી એવો કાયદો છે કે ફરજ દરમિયાન માર્યા ગયેલા કર્મચારી (પુરુષ કે સ્ત્રી)ની નોકરીના બદલામાં માત્ર પરિવારના સભ્યને જ કરુણાના નિયમો હેઠળ નોકરી મળી શકે છે અને તે પણ ત્યારે જ તેની નિર્ભરતા સાબિત કરે છે. નિયમો અનુસાર, બહેનોનો પરિવારના સભ્યોની વ્યાખ્યામાં સમાવેશ થતો નથી અને તેથી તેઓ દયાળુ રોજગાર માટે હકદાર નથી.
