ફક્ત કેટરીના-રશ્મિકા નહીં, તમે પણ બની શકો છો DeepFake નો શિકાર ! જાણો કેવી રીતે બચશો ?
ડીપફેકનું(DeepFake) વધુ એક ઉદાહરણ સોશિયલ મીડિયા પર ઝડપથી વાયરલ થઈ રહ્યું છે. પ્રખ્યાત અભિનેત્રી કેટરિના કૈફ આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI) આધારિત ડીપફેક ટેક્નોલોજીનો નવો શિકાર બની છે. તેની આગામી ફિલ્મ ટાઈગર 3ના ટોવેલ ફાઈટ સીન સાથે ચેડા કરીને AI દ્વારા નવું વર્ઝન બનાવવામાં આવ્યું છે. કેટરિના ટુવાલને બદલે લો-કટ વ્હાઈટ ટોપમાં જોવા મળે છે, જે સંપૂર્ણપણે નકલી છે. આ પહેલા પુષ્પાની લીડ એક્ટ્રેસ રશ્મિકા મંદન્ના ડીપફેકનો શિકાર બની હતી. તેની લિફ્ટનો ડીપફેક વીડિયો વાયરલ થયો હતો.
જનરેટિવ AIએ આવા નકલી અને એડિટેડ ડીપફેક ફોટો-વિડિયો બનાવવાનું ખૂબ જ સરળ બનાવ્યું છે. કોઈપણ વ્યક્તિ પળવારમાં આ પ્રકારની નકલી સામગ્રી બનાવી શકે છે. રશ્મિકાના એડિટેડ વીડિયો સામે આવ્યા બાદ સુપરસ્ટાર અમિતાભ બચ્ચને પણ ડીપફેક ટેક્નોલોજી સામે ખતરો વ્યક્ત કર્યો છે. ખુદ રશ્મિકાએ પણ સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરતા તેને ખૂબ ડરામણું ગણાવ્યું છે. હાલમાં કેટરીના તરફથી કોઈ પ્રતિક્રિયા આવી નથી.
તમે પણ ભોગ બની શકો છો
ડીપફેક ટેક્નોલોજીના દુરુપયોગ અંગે સતત ફરિયાદો મળી રહી છે. માત્ર સેલિબ્રિટી કે નેતાઓ જ નહીં પરંતુ સામાન્ય લોકો પણ તેનો શિકાર બની શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, આપણે આપણી જાતને બચાવવા માટે કેટલાક સાવચેતીનાં પગલાં લેવા જોઈએ, જેથી આપણે આવી તકનીકની જાળમાં ન ફસાઈએ. ચાલો પહેલા જાણીએ કે ડીપફેક ટેક્નોલોજી શું છે.
ડીપફેક ટેકનોલોજી શું છે?
ડીપફેક એટલે આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI) વડે બનાવેલા ફોટા, વીડિયો, ઓડિયો. ખરેખર, ડીપફેક સામગ્રી સંપૂર્ણપણે નકલી છે, પરંતુ તે એકદમ વાસ્તવિક લાગે છે. આના દ્વારા તમે એક વ્યક્તિની જગ્યાએ બીજી વ્યક્તિને ફિટ કરી શકો છો. તમે વિચારશો કે કોઈ ચોક્કસ વ્યક્તિ તે કામ કરી રહી છે, અથવા કોઈ પદ પર છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે વ્યક્તિ ત્યાં નથી, કે તેને તે ઘટના સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી.
ડીપફેકનો સૌથી મોટો ખતરો એ છે કે તે સમાજમાં સરળતાથી ખોટી માહિતી ફેલાવી શકે છે. લોકો માટે વાસ્તવિક અને નકલી વચ્ચે તફાવત કરવો ખૂબ જ મુશ્કેલ બની જાય છે.
ડીપફેક ટાળો
ડીપફેકનો શિકાર કોઈપણ બની શકે છે. તમારી દુશ્મની કરવા માટે, કોઈપણ તમારો ડીપફેક ફોટો અથવા વિડિયો વાયરલ કરી શકે છે. તે સ્પષ્ટ છે કે આવી શક્યતાઓને નકારી શકાય તેમ નથી. તેથી, આ ટીપ્સ તમને ડીપફેક્સની જાળમાં ફસાવાથી બચવામાં મદદ કરી શકે છે.
ડીપફેક ટાળવા માટે, તમારે તમારી ઓનલાઈન હાજરી ઓછામાં ઓછી રાખવી પડશે. આનો અર્થ એ છે કે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ સાવધાની સાથે કરવો જોઈએ. સતત ફોટા અને વીડિયો પોસ્ટ કરવાથી તમે જોખમમાં મુકાઈ શકો છો. તેથી, સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સને જાહેરને બદલે ખાનગી રાખો અને મજબૂત પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરો.
જો તમારી સાથે ડીપફેક જેવી ઘટના બને તો તરત જ પોલીસ અથવા સાયબર સેલમાં ફરિયાદ કરો. આઈટી એક્ટ, 2000 હેઠળ, કોઈની નકલ કરીને કોઈ પણ વસ્તુને ઓનલાઈન પોસ્ટ કરવી એ ગુનો છે. આમ કરવાથી ઓછામાં ઓછો 1 લાખ રૂપિયાનો દંડ અને જેલની સજા પણ થઈ શકે છે.