Kargil Vijay Divas : જય હિન્દ કી સેના..જાણો આજના દિવસનો આપણો ગૌરવમય ઇતિહાસ
1999 માં કારગિલ યુદ્ધ (Kargil War) દરમિયાન દેશ માટે સર્વોચ્ચ બલિદાન આપનાર ભારતીય સૈનિકોની બહાદુરી અને બહાદુરીને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે દર વર્ષે 26 જુલાઈના રોજ કારગિલ વિજય દિવસ સમગ્ર દેશમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ ‘ઓપરેશન વિજય’ની જીતની ઉજવણી છે, જે 1999 માં કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાન પર નોંધપાત્ર લશ્કરી વિજય છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરના કારગિલ જિલ્લામાં નિયંત્રણ રેખા (LOC) પર ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે કારગિલ યુદ્ધ થયું હતું. અહીં ભારતીય સેનાએ ‘ઓપરેશન વિજય’ હેઠળ પાકિસ્તાની સૈનિકોને હાંકી કાઢીને પ્રખ્યાત ‘ટાઈગર હિલ’ અને નજીકની અન્ય મહત્વપૂર્ણ ચોકીઓ પર ફરીથી કબજો કરીને ત્રિરંગો લહેરાવ્યો હતો.
આ યુદ્ધ દક્ષિણ એશિયાના બે પડોશીઓ વચ્ચેના મુખ્ય સૈન્ય સંઘર્ષોમાંનું એક હતું અને તેના પરિણામે જીવન અને સંસાધનોનું નોંધપાત્ર નુકસાન થયું હતું. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે લડાયેલું આ છેલ્લું યુદ્ધ હતું. આ વર્ષે કારગિલ વિજય દિવસની 24મી વર્ષગાંઠ છે.
કારગિલ વિજય દિવસ એ એક સ્મારક ઉત્સવ છે જે દર વર્ષે 26 જુલાઈએ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે ભારતીય સૈનિકોના બલિદાનને યાદ કરવામાં આવે છે અને રાષ્ટ્ર માટે તેમના યોગદાનને સ્વીકારવામાં આવે છે. તે કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાન પર ભારતીય સશસ્ત્ર દળોના વિજયની ઉજવણી છે. કારગિલ યુદ્ધ મે અને જુલાઈ 1999 વચ્ચે થયું હતું.
કારગિલ યુદ્ધ એ જમ્મુ અને કાશ્મીરના કારગિલ જિલ્લામાં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો સશસ્ત્ર સંઘર્ષ હતો. આ સંઘર્ષ ત્યારે થયો જ્યારે લગભગ 5,000 પાકિસ્તાની સૈનિકો અને આતંકવાદીઓએ ભારતીય વિસ્તારમાં ઘૂસણખોરી કરી. તત્કાલીન પાકિસ્તાની સેના પ્રમુખ જનરલ પરવેઝ મુશર્રફે તત્કાલિન વડા પ્રધાન નવાઝ શરીફની જાણ વિના, આ પ્રદેશમાં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેની વાસ્તવિક સરહદ તરીકે સેવા આપતા નિયંત્રણ રેખા (LOC) સાથેના ઉચ્ચ પ્રદેશોમાં વ્યૂહાત્મક સ્થાનો પર કબજો જમાવ્યો હોવાનું માનવામાં આવે છે.
યુદ્ધે ભારતને ગુસ્સે કર્યું કારણ કે તે સીધી ઘૂસણખોરી અને સિમલા કરારનું ઉલ્લંઘન હતું, જે બંને દેશો વચ્ચે શાંતિ જાળવવા માટે 1972 માં હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઘૂસણખોરીનો ઉદ્દેશ્ય શ્રીનગરથી લેહને જોડતા મહત્વના હાઇવેને કાપવાનો હતો, જે ભારતની સુરક્ષા અને લદ્દાખ સુધી પહોંચવા માટે નોંધપાત્ર ખતરો છે.
ભારત સરકારે 26 મે, 1999 ના રોજ “ઓપરેશન વિજય” શરૂ કરીને, પાકિસ્તાની દળો અને આતંકવાદીઓને ખતમ કરવા અને ચેપગ્રસ્ત વિસ્તારોને ફરીથી કબજે કરવા માટે ઝડપી પ્રતિક્રિયા આપી. ભારતીય વાયુસેના દ્વારા સમર્થિત ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરોને પાછળ ધકેલવા માટે પડકારરૂપ ભૂપ્રદેશ અને પ્રતિકૂળ હવામાન પરિસ્થિતિઓમાં બહાદુરીપૂર્વક લડત આપી હતી. ભારતીય વાયુસેનાએ યુદ્ધ દરમિયાન જમીન પર હુમલો કરવા માટે મિગ-2આઈ, મિગ-23, મિગ-27, જગુઆર અને મિરાજ-2000 એરક્રાફ્ટનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
કારગીલ યુદ્ધ ક્યારે શરૂ થયું?
કારગીલ યુદ્ધ મે 1999 માં શરૂ થયું જ્યારે પાકિસ્તાની સેનાના ઘૂસણખોરો અને સશસ્ત્ર આતંકવાદીઓએ કારગીલમાં વ્યૂહાત્મક સ્થાનો પર કબજો કર્યો. ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ કબજે કરેલા વિસ્તારો પર ફરીથી નિયંત્રણ મેળવવા અને ઘૂસણખોરોને બહાર કાઢવા માટે ‘ઓપરેશન વિજય’ નામનું એક મોટું સૈન્ય અભિયાન શરૂ કર્યું.
કારગીલ યુદ્ધ ક્યારે સમાપ્ત થયું?
કારગિલ યુદ્ધ લગભગ બે મહિના સુધી ચાલ્યું અને બંને પક્ષે ભારે જાનહાનિ થઈ. જો કે, 26 જુલાઈ 1999ના રોજ, ભારતીય સેનાએ સફળતાપૂર્વક વ્યૂહાત્મક ઊંચાઈઓ પર કબજો કર્યો અને વિજય જાહેર કર્યો.
કારગિલ યુદ્ધમાં જાનહાનિ
વિવિધ અહેવાલો અનુસાર, કારગિલ યુદ્ધમાં 500 થી વધુ ભારતીય સૈનિકો માર્યા ગયા હતા, જ્યારે પાકિસ્તાન તરફથી આ સંખ્યા 357 થી 453 ની વચ્ચે છે.
ટોલોલિંગની લડાઈ
ટોલોલિંગનું યુદ્ધ કારગિલ યુદ્ધની પ્રથમ મોટી અથડામણોમાંની એક હતી. ભારતીય સેનાની રાજપૂતાના રાઇફલ્સની 2જી બટાલિયને પાકિસ્તાની દળોને તોલોલિંગ અને નજીકના સ્થાનો પરથી હટાવવા માટે શ્રેણીબદ્ધ હુમલાઓ શરૂ કર્યા. આ ભૂપ્રદેશ અત્યંત પડકારજનક હતો, જેમાં ઢાળવાળી ખડકો, સાંકડી પટ્ટાઓ અને અણધારી હવામાન યુદ્ધને વધુ મુશ્કેલ બનાવતું હતું.
છેવટે, તમામ અવરોધો સામે, ભારતીય સેનાએ 13 જૂન 1999ના રોજ સફળતાપૂર્વક ટોલોલિંગ પર ફરીથી કબજો કર્યો.