થોડા જ કલાકોમાં ઉડાન ભરશે ISRO નું આદિત્ય L1 : ભારત માટે ઐતિહાસિક ક્ષણ
ચંદ્રયાન-3ની ઐતિહાસિક સફળતા બાદ ભારત ફરી એકવાર અવકાશમાં(Space) પોતાની અમીટ છાપ છોડવા માટે તૈયાર છે. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) આજે ભારતનું પ્રથમ સૂર્ય મિશન ADITYA-L1 લોન્ચ કરવા જઈ રહ્યું છે. તે આજે સવારે 11.50 વાગ્યે બેંગલુરુના શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. મિશનની સફળતા માટે, ઇસરો ચીફ એસ સોમનાથ અને અન્ય તમામ વૈજ્ઞાનિકોએ પણ મંદિરની મુલાકાત લીધી હતી અને પ્રાર્થના કરી હતી.
આ મિશનને ઐતિહાસિક પણ માનવામાં આવી રહ્યું છે કારણ કે આ પહેલા ભારતે સૂર્યના રહસ્યો જાણવા માટે કોઈ સ્પેસ મિશન લોન્ચ કર્યું નથી. ISRO એ ગુરુવારે આદિત્યના પ્રક્ષેપણ રિહર્સલ્સ સફળતાપૂર્વક હાથ ધર્યા હતા અને શનિવારથી તેના પ્રક્ષેપણ માટે કાઉન્ટડાઉન શરૂ કર્યું હતું. ISRO આદિત્ય L1ને બાહુબલી રોકેટ PSLV-C57 દ્વારા સૂર્યની ભ્રમણકક્ષામાં મોકલશે. મિશનને તેની નિયુક્ત ભ્રમણકક્ષા સુધી પહોંચવામાં 125 દિવસનો સમય લાગશે.
આદિત્ય-એલ1નું ડેસ્ટિનેશન શું છે?
આદિત્ય એલ-1ને પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે, ત્યારબાદ તેને પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ દ્વારા લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ એલ-1 તરફ મોકલવામાં આવશે. આદિત્ય L1 કુલ સાત પેલોડ વહન કરશે જે ફોટોસ્ફિયર, ક્રોમોસ્ફિયર અને સૂર્યના સૌથી બહારના સ્તરનો અભ્યાસ કરશે.
તમને જણાવી દઈએ કે ભારત પહેલો દેશ નથી જે સૂર્યના અભ્યાસ માટે મિશન શરૂ કરી રહ્યો છે. આ પહેલા અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસા, યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી અને જર્મન એરોસ્પેસ સેન્ટર પણ તેમના સૂર્ય મિશન લોન્ચ કરી ચૂક્યા છે. જેમાંથી નાસા દ્વારા મોકલવામાં આવેલ ‘પાર્કર સોલર પ્રોબ’ મિશન સૌથી સફળ માનવામાં આવે છે. આ એકમાત્ર એવું મિશન છે જે સૂર્યની સૌથી નજીક પહોંચવામાં સફળ રહ્યું છે.
લેંગ્રેસ પોઈન્ટ (L1) શું છે
ચંદ્રયાન-3ની જેમ આદિત્ય એલ1ને પણ ધીરે ધીરે પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાંથી બહાર મોકલવામાં આવશે. પહેલા આદિત્ય L-1ને પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે અને પછી તેને L-1 બિંદુ તરફ મોકલવામાં આવશે. આ પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેની જગ્યા છે જ્યાં ગુરુત્વાકર્ષણની કોઈ અસર નથી. આ જગ્યાને પાર્કિંગ પોઇન્ટ પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે આદિત્ય આ ભ્રમણકક્ષામાં ફરતી વખતે તેના સૂર્યનો અભ્યાસ કરશે. આદિત્ય L1 કુલ 15 લાખ કિલોમીટરનું અંતર કાપીને તેના ગંતવ્ય સ્થાને પહોંચશે.
કેટલા માં પડ્યું?
ભારત તેની વૈજ્ઞાનિક શક્તિ દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે મજબૂત પકડ બનાવી રહ્યું છે. ભારતીય અવકાશ મિશન પણ પોતાનામાં અનોખા માનવામાં આવે છે કારણ કે અન્ય દેશોની સરખામણીમાં અમારા મિશન ખૂબ ઓછા બજેટમાં સફળ થાય છે. ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર મિશનમાં 615 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. આદિત્ય L1નું કુલ બજેટ રૂ. 400 કરોડ છે, એટલે કે ચંદ્રયાન મિશન કરતાં રૂ. 200 કરોડ ઓછું છે. અહેવાલો અનુસાર, ભારતનું સન મિશન નાસાના સન મિશન કરતા લગભગ 90 ટકા સસ્તું છે.