શિક્ષક હોય તો આવા ! ગુજરાતના શિક્ષકે પહેલીવાર બાળકોના અભ્યાસ માટે બનાવ્યો ડિજિટલ રથ
ભારતમાં સૌપ્રથમવાર, ગુજરાતના(Gujarat) કચ્છ જિલ્લાની પ્રાથમિક શાળાના મુખ્ય શિક્ષક દીપક મોતાને, જેમણે કાર પર ફરતો ડિજિટલ રથ તૈયાર કરીને શિક્ષણ કાર્યની શરૂઆત કરી હતી, તેમને મંગળવારે રાષ્ટ્રીય શિક્ષક એવોર્ડ આપવામાં આવશે. ઑફલાઇન કોરોનાના સમયમાં લોકડાઉન દરમિયાન અભ્યાસ બંધ થઈ ગયો હતો.અને ઓનલાઈન અભ્યાસમાં મોબાઈલ, લેપટોપ અને ઈન્ટરનેટની સુવિધાના અભાવે વિદ્યાર્થીઓના ભણતર કાર્યને અસર થઈ રહી હતી. ત્યારે કચ્છ જિલ્લાના માંડવી તાલુકામાં આવેલ બાગ ગામની શ્રી હુંદરાયબાગ વાડી પ્રાથમિક શાળાના મુખ્ય શિક્ષક મોતાએ ઈનોવેશનમાં તેમની રુચિને કારણે ભારતમાં કાર પર સૌપ્રથમ મોબાઈલ ડિજીટલ શિક્ષણની શરૂઆત કરી હતી. 29 નવેમ્બર 1979ના રોજ કચ્છ જિલ્લાના માંડવી તાલુકાના મસ્કા ગામમાં જન્મેલા અને એમ.એ., ડી.પી.એડ.નો અભ્યાસ કરીને મોતા છેલ્લા 17 વર્ષથી અધ્યાપન કરી રહ્યા છે.
જુલાઈ 2020 થી ફેબ્રુઆરી 2022 સુધીના કુલ 17 મહિના માટે, મોટાએ પોતાના ખર્ચે, એક કારમાં મોબાઈલ ડિજિટલ સ્કૂલ દ્વારા માંડવી તાલુકાની આસપાસની મુસાફરી કરીને વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષિત કરવાની પહેલ કરી.
તેમણે કારમાં ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ સિસ્ટમ મૂકી અને ગામડાઓમાં પહોંચીને વિદ્યાર્થીઓને એકત્ર કરીને તેમને શિક્ષણ આપ્યું. તે જ્યાં પણ જાય ત્યાં વિદ્યાર્થીઓ કારની આસપાસ બેસી જતા. તેમણે આવા વિદ્યાર્થીઓને મફત શિક્ષણ આપ્યું.
કાર ન પહોંચી ત્યારે ઈ-સાયકલ બનાવી
આ સમય દરમિયાન, મોટા તેમના કામથી સંતુષ્ટ હતા, પરંતુ ગામડાઓમાં રહેતા વિદ્યાર્થીઓની ચિંતામાં જ્યાં આ રથ પહોંચી શક્યો ન હતો, તેમણે ઈ-સાયકલ બનાવી. ઈ-સાયકલ ડિજિટલ મોબાઈલ સ્કૂલે ગામડાઓમાં જઈને સાયકલ પર સોલાર પેનલ લગાવીને વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણ આપ્યું.
પોતાના ખર્ચે તેમણે બાગ ગામમાં વિદ્યાર્થીઓને પેડલ પર અને ગમે ત્યાં મુકેલી સ્ક્રીન દ્વારા મોટરાઈઝ્ડ ઈ-સાઈકલ પર ભણાવ્યું.કોરોનાના ત્રીજા મોજામાં સરકારે ફરી એકવાર શાળાઓ બંધ કરી દીધી. ત્યારબાદ તેમણે ગુજરાતમાં પ્રથમ વખત એટીએમ જેવા એન ટાઈમ એજ્યુકેશન (એટીઈ) એજ્યુકેશન કિઓસ્ક બનાવ્યા. જેમાં ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ સિસ્ટમ પર અભ્યાસક્રમ અપલોડ કરવામાં આવ્યો હતો. આ કિઓસ્ક માંડવી તાલુકાના મસ્કા અને બાગ ગામમાં મુખ્ય બજારમાં લગાવવામાં આવ્યા હતા. ધોરણ 1 થી 8 ના ગુજરાતી માધ્યમના વિદ્યાર્થીઓએ કિઓસ્કની મુલાકાત લઈને શિક્ષણ મેળવ્યું હતું.
આ વર્ષે પ્રોજેક્ટર વડે એજ્યુકેશન થિયેટર બનાવ્યું
શિક્ષણમાં નવીનતા ઉપરાંત તેને ગાયન, રમતગમત, અભિનય, નાટક લેખનમાં રસ છે. મોતાએ માત્ર કોરોના સમયગાળા દરમિયાન જ નવીનતા કરી નથી. એક ડગલું આગળ વધીને, તેણે આ વર્ષે પ્રોજેક્ટર વડે શિક્ષણ થિયેટર બનાવ્યું. દાતાઓની મદદથી વિદ્યાર્થીઓને ડિજિટલ માધ્યમથી શિક્ષિત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ સિસ્ટમ પર અભ્યાસક્રમ અપલોડ કરવામાં આવ્યો હતો. વિદ્યાર્થીઓ હવે થિયેટરમાં બેસીને ફિલ્મ જોવાને બદલે આ થિયેટરમાંથી શિક્ષણ મેળવી શકશે.
અત્યાર સુધીમાં 21 એવોર્ડ મળ્યા છે
શિક્ષણ ક્ષેત્રે નોંધપાત્ર કામગીરી કરવા બદલ મોતાને અત્યાર સુધીમાં વિવિધ શૈક્ષણિક અને સામાજિક સંસ્થાઓ તરફથી 21 એવોર્ડ મળ્યા છે.